
İskan ne demek? İskan nasıl alınır?
Türkiye’deki binaların yaklaşık %60’ında iskan belgesi bulunmuyor. Bu durum bizi şu soruya götürüyor: İskan ne demek ve neden bu kadar önemli? Basitçe açıklamak gerekirse, iskan, insanların bir yere yerleşmesi veya yurtlanması anlamına geliyor ve emlak sektöründeki karşılığı yerleşim iznidir.
Aslında iskan belgesi, inşaatı tamamlanmış bir binanın mimari projeye uygun olarak yapıldığını ve kullanılmasında herhangi bir sakınca olmadığını gösteren resmi bir evraktır. Özellikle belirtmek gerekir ki, iskan belgesi olmayan bir binada yasal olarak ikamet etmek mümkün değildir ve bu durumda elektrik, su gibi temel abonelikler bile alınamaz. Bu nedenle biz, iskan belgesinin bir binanın değerini doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biri olduğunu söyleyebiliriz.
İskan Belgesi Nedir ve Neden Önemlidir?
Yapı kullanma izin belgesi olarak da bilinen iskan belgesi, bir binanın belediyeye onaylatılmış projeye uygun şekilde inşa edildiğini gösteren resmi bir belgedir. Bu belge, yapının tüm teknik ve yasal gereklilikleri karşıladığını ve güvenli bir şekilde kullanılabileceğini kanıtlar.
İskan belgesinde binanın önemli özellikleri detaylı olarak yer alır. Bunlar arasında daire sayısı, toplam ve birim metrekare maliyeti, taban alanı ölçüsü, toplam kat sayısı, inşaat alanı ve bina yüksekliği bulunur. Ayrıca ısıtma sistemi, yakıt cinsi, içme suyu ve atık su tesisatı, yapının taşıyıcı sistemleri ve ortak kullanım alanları gibi teknik detaylar da belgede yer alır.
İskan belgesinin önemi şu noktalarda ortaya çıkar:
- Kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş ancak iskan belgesiyle mümkündür
- Elektrik, su ve doğalgaz gibi temel aboneliklerin açılması için iskan belgesi zorunludur
- İş yeri açma ruhsatı almak için iskan belgesi gereklidir
- Yapı denetim sorumluluğunun başlangıcı iskan belgesinin alındığı tarihten itibaren hesaplanır
Belediyeler ve valilikler, mal sahiplerinin iskan belgesi başvurularını en geç 30 gün içinde sonuçlandırmak zorundadır. Ancak önemle belirtmek gerekir ki, iskan belgesi yalnızca inşası tamamlanan yapılar için verilir. Bunun yanında, yapının kısmen kullanılması mümkün olan bölümleri için de iskan belgesi düzenlenebilir, fakat bu durumda o bölümlere hizmet veren ortak kullanım alanlarının tamamlanmış ve kullanılabilir olması şarttır.
İskan belgesi olmayan bir binada yaşamaya başlandığında, oturma izni alınmadığı için bina “ayıplı” olarak değerlendirilir. Bu nedenle, ev sahibi olmak isteyen kişilerin alacakları evin iskan belgesinin olup olmadığına dikkat etmeleri büyük önem taşır. Çünkü iskan belgesi olmayan binalarda hukuki prosedürlerde çeşitli aksaklıklar yaşanabilir ve bu durum ileride büyük sorunlara yol açabilir.
Evimin Değeri nedir diye merak ediyorsanız sayfamızı ziyaret edin.
Yapı Kullanım İzni Temel Bilgiler
Ruhsata tabi olan yapılarda, inşaatın tamamlanmasından sonra binanın tümü veya kullanıma hazır kısımları için belediye ya da valiliğe başvurularak yapı kullanma izin belgesi talep edilir. Aynı şekilde, ruhsata tabi olmayan yapıların kullanımı için de belediye veya valilikten yapı kullanma izni alınması zorunludur.
Mal sahibinin başvurusu üzerine, yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından herhangi bir engel görülmediğinin tespiti gerekir. Belediyeler ve valilikler, mal sahiplerinin başvurularını en geç otuz gün içinde sonuçlandırmak zorundadır.
Yapı kullanma izin belgesi düzenlenirken, uydu antenleri, telefon, televizyon, internet gibi haberleşme sistemlerinin çoklu sisteme uygun olarak tesis edilip edilmediği kontrol edilir. Bunun yanında, ticari binalarda tabela yerinin standartlara uygunluğu, atık ayrıştırma bacası ve yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanma durumu da denetlenir.
Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, ısıtma tesisatı projelerinde termostatik vanalar, oda termostatları ve sıcaklık sensörleri gibi kontrol cihazlarının bulunması zorunludur. Bu sistemlerin tesis edilmediği mevcut binalarda, ilgili mühendislerden rapor alınması ve gerekli tadilat projelerinin onaylanması gerekir.
Bir parselde birden fazla bina bulunması durumunda, bazı binalarda ruhsat eki projelerine aykırılıklar olsa bile, aykırılık içermeyen binalara yapı kullanma izin belgesi verilebilir. Önemli bir nokta da, yapı kullanma izni düzenlenmesi aşamasında tüm parsel maliklerinin onayının gerekmemesidir.
Yapı kullanma izin belgesi verildiği tarih, yapının tamamlandığı tarih olarak kabul edilir. Bu belgeyi almadan kat mülkiyetine geçiş mümkün değildir ve yapı elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden faydalanamaz. Ancak kısmi yapı kullanma izni alan bağımsız bölümler bu hizmetlerden yararlanabilir.
İskan Alma Süreci
İskan belgesi alma süreci, binanın inşaatının tamamlanmasıyla başlar. Öncelikle, inşaat ruhsatı alındıktan sonraki 2 yıl içinde inşaata başlanmış ve en geç 5 yıl içinde tamamlanmış olması gerekir.
Sürecin ilk adımında, inşaatı yapan müteahhit, mal sahibi veya noterden yetki verdiği kişi, bağlı bulunduğu belediyeye bir dilekçe ile başvurur. Ardından, belediye tarafından görevlendirilen teknik ekip 30 gün içinde binayı yerinde inceleyerek uygunluğunu tespit eder.
İskan belgesi almak için gerekli evraklar şunlardır:
- SGK İlişik kesme yazısı
- Güncel tapu takdis belgesi (son 1 aylık)
- Asansör Tescil Belgesi (varsa)
- Enerji kimlik belgesi
- İSKİ kanal bağlantı onay yazısı
- İş bitirme belgesi
- Röperli kroki ve Kontur gabari
Bununla birlikte, binanın sığınağı varsa Sığınak Raporu, asansörü varsa asansör dosyasının ilgili firma tarafından belediyeden onaylatılması gerekir. Ayrıca, Alt Yapı Katılım Payının ödenmesi ve Yapı Genel Kontrol Müracaat Formunun hazırlanması da zorunludur.
Belediye, sunulan tüm belgeleri inceledikten sonra herhangi bir sorun tespit etmezse iskan belgesini hazırlar. Önemle belirtmek gerekir ki, kanalizasyon altyapısı tamamlanmamış veya otopark alanı hazırlanmamış binalara iskan belgesi verilmez.
Sürecin son aşamasında, kat malikleri kendi bağımsız bölümlerine ait tapu fotokopileri ve Genel İskan Raporu fotokopisi ile birlikte Belediye İmar Müdürlüğü’ne başvurarak, gerekli harçları ve katılım paylarını öderler. Bunun sonucunda bağımsız iskan belgelerini almaya hak kazanırlar.

İskan Sorgulama ve Kontrol
Gayrimenkul alım satımında iskan sorgulama işlemi büyük önem taşır. Bu işlem, bir binanın veya projenin belirli standartlara ve şartlara uygun olarak tamamlandığını resmi olarak belgeleyen İskan Belgesi’nin geçerliliğini ve doğruluğunu kontrol etme sürecidir.
İskan sorgulama işlemi iki farklı yöntemle gerçekleştirilebilir. Bunlardan ilki ve en çok tercih edileni e-devlet üzerinden yapılan sorgulamadır. E-devlet üzerinden iskan sorgulama yapmak için şu adımları takip etmeniz gerekir:
- E-devlet sistemine giriş yapın
- Tapu sahibinin bilgilerini kullanın
- Arama kısmına “Yapı Kullanma İzin Belgesi (İskan)” yazın
- “Uygulamaya Git” seçeneğini tıklayın
İkinci yöntem ise doğrudan belediyeler üzerinden yapılan sorgulamadır. Yapının inşa edildiği belediyenin imar müdürlüğündeki yapı kullanma izni birimleri, bu konuda size yardımcı olacaktır.
Özellikle belirtmek gerekir ki, iskan sorgulama işlemi gayrimenkul sektöründe alım satım işlemleri sırasında doğru ve güvenilir bilgilere ulaşılabilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Bu belge sayesinde:
- Yapının sağlam ve güvenilir olduğu kanıtlanır
- Altyapı ve sosyal donatıların eksiksiz tamamlandığı görülür
- Bina veya projenin, plan ve proje onaylarına uygun şekilde tamamlandığı anlaşılır
Ayrıca iskan belgesi olmayan bir binada ikamet eden kişiler, herhangi bir sorunla karşılaştıklarında hukuki olarak korunamazlar. Bu nedenle, ev satın almayı veya kiralamayı düşünen kişilerin, binanın iskan belgesinin olup olmadığını kontrol etmesi son derece önemlidir.
Bunun yanında, iskan belgesi bir binanın değerini doğrudan etkileyen bir faktördür. İskan belgesi olmayan bir binanın değeri ve kira bedeli, iskan belgesi olan bir binaya göre daha düşüktür. Bu sebeple, gayrimenkul yatırımı yapmadan önce mutlaka iskan durumunu kontrol etmek gerekir.
Konut Değeri Hesaplama hakkında bilgi almak için tıkla.
İskansız Ev Almanın
Gayrimenkul piyasasında iskansız evler oldukça yaygın bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Bu tür evlerin satın alınması, bazı avantajlar sunsa da önemli riskler taşır. Öncelikle belirtmek gerekir ki, iskansız bir evde oturmak yasal olarak suç değildir.
Ancak iskansız ev almanın getirdiği dezavantajlar şunlardır:
- Elektrik ve su abonelikleri şantiye üzerinden kullanılır, bu nedenle faturalar beklenenden yüksek gelebilir
- Bankalar iskansız binalara kredi vermekte isteksizdir
- Belediyenin yıkım kararı veya ceza riski bulunur
- Tapular arsa sahibi lehine iptal edilebilir
Bununla birlikte, iskansız ev almanın bazı avantajları da vardır. Bu evler genellikle piyasa fiyatının altında satılır ve doğru bir araştırma yapıldığında iyi bir yatırım fırsatı sunabilir.
İskansız ev almayı düşünüyorsanız, şu noktalara dikkat etmelisiniz:
- Yapı Denetimi: Binanın yapısal güvenliğini ve yasal durumunu kontrol ettirin. Bir inşaat mühendisinden profesyonel destek alın.
- Belediye ve Tapu Kontrolleri: Belediyeden binanın durumuyla ilgili detaylı bilgi alın. Tapuda herhangi bir kısıtlama veya borç olup olmadığını araştırın.
- Kentsel Dönüşüm Potansiyeli: Bölgedeki kentsel dönüşüm projelerini inceleyin. İskansız bir bina, kentsel dönüşüm projeleriyle yenilenebilir ve değer kazanabilir.
Özellikle vurgulamak gerekir ki, inşaatı tamamlanmış bir binada oturulabilmesi için iskan alınması zorunludur. İskansız bir binada yaşamaya başlandığında, belediye tarafından ev sahibine bir süre verilir ve bu süre içinde iskan belgesi alınmazsa idari para cezası uygulanabilir.
Ayrıca, inşaatı tamamlanmış olsa bile projeye aykırılık, planda eksiklik veya müteahhitin borçlarını ödeyememesi gibi sebeplerle bina iskana açılamayabilir. Bu durumda bina resmiyette inşaat halinde görünmeye devam eder ve tapunuz kat irtifakı niteliğinde olur.
Sonuç
Sonuç olarak, iskan belgesi bir gayrimenkulün yasal statüsünü ve kullanılabilirliğini belirleyen en önemli belgelerden biridir. Özellikle ev almayı düşünen kişilerin, binanın iskan durumunu kontrol etmesi ve gerekli araştırmaları yapması büyük önem taşır.
Bununla birlikte, iskan belgesi olmayan bir binada yaşamanın getirdiği riskleri göz önünde bulundurmalıyız. Elektrik ve su aboneliklerinden, banka kredilerine kadar birçok temel hizmetten yararlanmak zorlaşabilir. Ayrıca, belediyenin uygulayabileceği cezalar ve olası yıkım kararları da düşünülmesi gereken önemli faktörlerdir.
İskan belgesi almanın karmaşık görünen sürecini doğru adımlarla yönetmek mümkündür. Gerekli evrakların eksiksiz hazırlanması ve belediye ile koordineli çalışılması, süreci hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır. Gayrimenkul yatırımlarınızda güvenli bir gelecek için, iskan belgesinin varlığını mutlaka öncelikli kriterleriniz arasına almalısınız.
Sıkça Sorulan Sorular
Binalarda İskan Ne Demek?
Binalarda iskan, bir yapının yasal olarak oturuma ve kullanıma uygun olduğunu gösteren belgedir. İskan belgesi, binanın inşaatının ruhsat ve projeye uygun şekilde tamamlandığını, gerekli denetimlerin yapıldığını ve yapının güvenli olduğunu kanıtlar. Bu belge olmadan bir bina resmi olarak kullanılamaz.
Bir Evin İskanı Yoksa Ne Olur?
Bir evin iskan belgesi yoksa, o bina resmi olarak oturuma ve kullanıma uygun değildir. İskanı olmayan binalarda elektrik, su, doğalgaz gibi temel hizmetlerin bağlanması mümkün olmayabilir. Ayrıca, tapu işlemlerinde sorun yaşanabilir ve bina yıkım kararıyla karşılaşabilir.
İskan Alma Şartları Nelerdir?
İskan almak için şu şartların yerine getirilmesi gerekir:
- Binanın ruhsat ve projeye uygun şekilde inşa edilmiş olması.
- Yapı kullanma izni (iskan) için gerekli belgelerin tamamlanması.
- Binanın elektrik, su, doğalgaz gibi altyapı sistemlerinin tamamlanmış olması.
- İmar ve yapı yönetmeliklerine uygunluğun denetlenmesi.
- Gerekli kurumlardan (itfaiye, belediye vb.) onayların alınması.
İskan Almak Ne Kadar Tutar?
İskan almanın maliyeti, binanın büyüklüğüne, bulunduğu bölgeye ve gerekli harçlara göre değişir. Genellikle belediyelerin aldığı harçlar, danışmanlık ücretleri ve teknik inceleme bedelleri toplam maliyeti oluşturur. Ortalama olarak, iskan almak için 5.000 TL ile 20.000 TL arasında bir maliyet öngörülebilir.
5 Yıl İçinde İskan Alınmazsa Ne Olur?
Bir bina inşaatı tamamlandıktan sonra 5 yıl içinde iskan alınmazsa, bina “kaçak yapı” statüsüne düşebilir. Bu durumda, binaya yıkım kararı verilebilir veya cezai işlem uygulanabilir. Ayrıca, iskan alınmadan geçen süre boyunca binada oturum ve kullanım yasal olmayacağı için altyapı hizmetleri kesilebilir.
İskanı Olmayan Binaya İskan Nasıl Alınır?
İskanı olmayan bir binaya iskan almak için şu adımlar izlenir:
- Binanın ruhsat ve projeye uygunluğu kontrol edilir.
- Eksiklikler varsa tamamlanır ve gerekli belgeler hazırlanır.
- Belediyeye yapı kullanma izni (iskan) başvurusu yapılır.
- Gerekli denetimler ve incelemeler yapılır.
- Eksiklikler giderildikten sonra iskan belgesi düzenlenir.