Kiracı Hakları Nelerdir?

Kiracıların üç aylık kira bedeli ile sınırlı depozito verme hakkından, taşınmazda oluşan ayıpların giderilmesini talep etmeye kadar pek çok yasal güvencesi bulunuyor. Ayrıca, kiracılar 10 yıllık uzama süresi dolmadan evden çıkarılamıyor ve haklı bir gerekçe olmadıkça ev sahipleri tarafından tahliye edilemiyor.

Bu rehberde, kiracı olarak sahip olduğunuz tüm hakları, kira sözleşmesi öncesinden başlayarak, taşınma süreci ve kiralama döneminin sonuna kadar detaylı bir şekilde ele alacağız. Özellikle yeni kiracılar için, haklarını bilmek ve korumak açısından bu bilgiler büyük önem taşıyor.

Kira Sözleşmesi Öncesi Kiracı Hakları

Kira sözleşmesi imzalamadan önce, kiracıların yasal haklarını bilmesi büyük önem taşıyor. Özellikle depozito ve sözleşme şartları konusunda dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunuyor.

Depozito sınırları

Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesi uyarınca, ev sahipleri kiracılardan en fazla üç aylık kira bedeli kadar depozito talep edebilir. Bununla birlikte, kiracılar depozitoyu para veya kıymetli evrak şeklinde ödeme seçeneğine sahiptir.

Depozito ödemesinde dikkat edilmesi gereken önemli noktalar şunlardır:

• Depozito bedeli, kiracı tarafından ev sahibinin onayı olmadan çekilemeyecek şekilde vadeli bir hesaba yatırılmalıdır
• Kıymetli evrak olarak verilmesi durumunda, bu evraklar bankaya depo edilmelidir
• Kiracı, depozitoyu kira borcuna veya fatura ödemelerine sayamaz

Sözleşme şartlarını inceleme hakkı

Kiracılar, kira sözleşmesini imzalamadan önce tüm şartları inceleme hakkına sahiptir. Ayrıca, sözleşmeler yazılı veya sözlü olarak yapılabilir ve her iki durumda da yasal olarak geçerlidir.

Sözleşmede özellikle dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, kiracıya kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceğidir. Bunun yanında, kiracılar sözleşme özgürlüğü kapsamında kira bedeli, aidat ödemeleri ve kiralanan taşınmazın kullanım amacı gibi konuları serbestçe belirleyebilir.

Önemli bir nokta da, konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmenin kurulması veya sürdürülmesinin başka bir sözleşmeye bağlanamayacağıdır. Bu tür bağlantılı sözleşmeler geçersiz sayılır.

Taşınma Sürecinde Kiracı Hakları

Taşınma sürecinde kiracıların en önemli haklarından biri, evi sağlam ve kullanıma uygun şekilde teslim almaktır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar bulunuyor.

Evin sağlam teslimi

Kiracı, evi teslim alırken mutlaka bir teslim tutanağı düzenlemelidir. Bunun yanında, evin mevcut durumunu belgelemek için fotoğraf ve video çekimi yapılması özellikle önemlidir. Bu belgeler, ileride çıkabilecek anlaşmazlıklarda ispat açısından büyük önem taşır.

Eksiklerin tespiti

Ev teslimi sırasında tespit edilen eksiklikler ve hasarlar mutlaka yazılı olarak kayıt altına alınmalıdır. Özellikle şu noktalara dikkat edilmelidir:

• Duvarların durumu
• Tesisatın çalışma durumu
• Kapı ve pencerelerin sağlamlığı
• Eşyalı kiralanan evlerde demirbaşların durumu

Ayrıca, kiracı tespit ettiği eksiklikleri derhal ev sahibine yazılı olarak bildirmelidir. Bu bildirim yapılmadığı takdirde, kiracı sonradan ortaya çıkan hasarlardan sorumlu tutulabilir.

İlk ay kontrolleri

İlk ay içinde yapılacak kontroller, kiracının haklarını koruma açısından kritik öneme sahiptir. Ev sahibi, kiracının bildirdiği eksiklikleri gidermekle yükümlüdür. Bunun yanında, kiracı evde sonradan ortaya çıkan ve kendi kusurundan kaynaklanmayan ayıplardan ev sahibini sorumlu tutma hakkına sahiptir.

Özellikle rutubet, küf gibi sonradan ortaya çıkan sorunlar için kiracı, ev sahibinden bu kusurların giderilmesini talep edebilir. Bu talebin karşılanmaması durumunda, kiracı kira bedelinde indirim isteme hakkına sahiptir.

Emlak değeri hesaplama ve ev fiyatı hesaplama işlemlerinizi kolayca yapmak için sayfamızı ziyaret edin!

Kiralama Süresince Temel Haklar

Kiralık bir evde yaşarken sahip olduğunuz temel haklar, yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır. Bu haklar, kiracıların günlük yaşamlarını doğrudan etkileyen önemli konuları kapsar.

Kira artış sınırları

Kira artışları konusunda yasal düzenlemeler kiracıları korumaktadır. 1 Temmuz 2024 tarihine kadar yenilenecek olan konut kiralarında, kira bedeline en fazla %25 zam yapılabilir. Bununla birlikte, bu düzenleme iş yeri kiraları için geçerli değildir.

Ev sahibi, belirlenen yasal sınırın üzerinde zam yapmak isterse, kiracı yeni kira bedelini ödemek zorunda değildir. Özellikle, kiracılar ödedikleri kira bedellerine ilişkin dekont ve makbuzları saklamalıdır.

Tadilat talep hakkı

Kiralanan evde kusur veya eksiklik olması durumunda kiracının önemli hakları vardır:

• Ev sahibinden kusurun giderilmesini talep etme
• Kusura karşılık kira bedelinde indirim isteme
• Uğradığı zararlar için tazminat talep etme

Ayrıca, ev sahibi makul sürede tadilat talebini yerine getirmezse, kiracı masraf yaparak kusuru giderebilir ve bu tutarı kiradan düşebilir. Ancak bu durumda tüm harcama belgelerinin saklanması önemlidir.

Fatura sorumlulukları

Sözleşmede aksi belirtilmedikçe, kiracı kullanıma bağlı yan giderlerden sorumludur. Bu giderler arasında aydınlatma, su ve doğalgaz faturaları yer alır. Öte yandan, demirbaş olarak tanımlanan masraflar ev sahibine aittir ve bu bedeller kiracıdan talep edilemez.

Kiracının fatura ödeme yükümlülüğü genellikle kira sözleşmesinde açıkça belirtilir. Fatura ödemelerinin aksatılması durumunda, ev sahibi öncelikle yazılı bir ihtarname göndererek kiracıya ödeme için süre tanır. Bu süre içinde ödemelerin yapılmaması halinde, dağıtım şirketlerinin politikalarına bağlı olarak kesinti uygulanabilir.

Tahliye Sürecinde Kiracı Hakları

Ev sahibi ve kiracı arasındaki ilişkinin son aşaması olan tahliye süreci, kiracılar için önemli haklar içerir. Bu süreçte yasal bildirim süreleri ve depozito iadesi konularında dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunuyor.

Yasal bildirim süreleri

Belirli süreli kira sözleşmelerinde, kiracı sürenin bitiminden en az on beş gün önce bildirimde bulunmazsa, sözleşme aynı koşullarla bir yıl daha uzar. Bununla birlikte, belirsiz süreli kira sözleşmelerinde kiracı, altı aylık kira döneminin sonundan en az üç ay önce bildirimde bulunmalıdır.

Ev sahibinin tahliye talebi durumunda önemli koruyucu haklar devreye girer:

• Ev sahibi, geçerli bir tahliye nedeni olmadan kiracıyı çıkaramaz
• Tahliye kararı mutlaka gerekçeli olmalıdır
• Kiracı, tahliye sürecinde hukuki danışmanlık alma hakkına sahiptir

Özellikle, ev sahibi kiracıyı çıkarmak istediğinde, noter kanalıyla ihtarname göndermek zorundadır. Ayrıca, kiracı kira bedelini ödemediği durumlarda, ev sahibi en az 30 günlük bir ödeme süresi tanımak zorundadır.

Depozito iadesi

Tahliye sürecinde en sık karşılaşılan sorunlardan biri depozito iadesidir. Depozitonun iadesi için şu koşullar geçerlidir:

Ev sahibi, kiracı taşınmazı sözleşmeye uygun şekilde teslim ettiğinde, depozitoyu gecikmeksizin iade etmelidir. Bunun yanında, depozito bankaya yatırılmışsa, ev sahibi kira sözleşmesiyle ilgili bir dava açtığını veya icra takibine giriştiğini üç ay içinde bankaya bildirmemişse, banka kiracının talebi üzerine depozitoyu iade etmekle yükümlüdür.

Tahliye sırasında, kiracının haklarını korumak için taşınmazın teslim edildiğine dair bir belge düzenlenmesi büyük önem taşır. Bu belge, ileride çıkabilecek anlaşmazlıklarda ispat aracı olarak kullanılabilir.

Ev sahibinin depozitoyu iade etmemesi durumunda, kiracı öncelikle bir ihtarname çekerek iade talebinde bulunmalıdır. İade talebinin karşılanmaması halinde, kiracı icra takibi başlatabilir veya dava açabilir. Bu durumda ev sahibi, yasal faiz ve yargılama giderlerinden de sorumlu olur.

Sonuç

Sonuç olarak, kiracı hakları yasalarla güvence altına alınmış önemli bir konudur. Özellikle %25’lik kira artış sınırı, üç aylık kira bedeli ile sınırlı depozito hakkı ve 10 yıllık uzama süresi kiracıları koruyan temel düzenlemelerdir.

Bununla birlikte, kiracıların haklarını etkin şekilde kullanabilmeleri için sözleşme öncesinden tahliye sürecine kadar tüm aşamaları iyi bilmeleri gerekir. Taşınma sürecinde ev teslim tutanağı düzenlemek, kiralama döneminde tadilat haklarını kullanmak ve tahliye sürecinde yasal bildirim sürelerine uymak büyük önem taşır.

Kiracılar, haklarını bilerek ve gerektiğinde yasal yollara başvurarak kendilerini koruyabilirler. Ancak unutulmamalıdır ki, ev sahibi ile açık iletişim kurmak ve sorunları öncelikle karşılıklı anlayış içinde çözmeye çalışmak, uzun vadeli kiracılık ilişkisinin sağlıklı yürümesini sağlar.

Sıkça Sorulan Sorular

Kiracı olarak ev sahibinden en fazla ne kadar depozito talep edilebilir?

Ev sahipleri, kiracılardan yasal olarak en fazla üç aylık kira bedeli kadar depozito talep edebilir. Bu depozito, para veya kıymetli evrak şeklinde ödenebilir.

Kiralık evde ortaya çıkan sorunlar için kiracının hakları nelerdir?

Kiracı, evde ortaya çıkan ve kendi kusurundan kaynaklanmayan sorunlar için ev sahibinden tamirat talep edebilir. Eğer ev sahibi bu talebi karşılamazsa, kiracı kira bedelinde indirim isteme hakkına sahiptir.

Ev sahibi kiracıyı ne zaman evden çıkarabilir?

Ev sahibi, geçerli bir tahliye nedeni olmadan ve yasal bildirim sürelerine uymadan kiracıyı evden çıkaramaz. Tahliye kararı mutlaka gerekçeli olmalı ve kiracıya noter kanalıyla ihtarname gönderilmelidir.

Taşınma sırasında kiracının dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir?Kiracı, evi teslim alırken mutlaka bir teslim tutanağı düzenlemeli, evin mevcut durumunu fotoğraf ve video ile belgelemeli, varsa eksiklikleri ve hasarları yazılı olarak kayıt altına almalı ve bunları derhal ev sahibine bildirmelidir.